De Jihad met zijn kleinere en grotere varianten of aspecten [*1]
M. Fethullah Gülen; in: Idem: Verhandelingen - Perspectieven -
Meningen; Stichting Islam & Dialoog, Rotterdam 2007.
[*1] Dit artikel is eerder gepubliceerd in Fethullah Gülen’s Cihad veya I’la-yi Kelimethulla (‘‘Jihad of het waarmaken van Gods Woord’); Izmir, Nil Yayınları, 1998, en in Asrin Getirdiği Tereddütler, Izmir, T.Ö.V. Yayınevi, 1997, 3: 186-219.
Inleiding
[Door Stichting Islam & Dialoog]:
Jihad is door zowel moslims als westerlingen een van de meest
verkeerd begrepen onderwerpen. Fettullah Gülen analyseert dit onderwerp
in zijn boek Cihad veya I'la-yi Kelimetullah (Jihad of het
verspreiden van het woord van God) en in het antwoord dat hij op een
specifieke vraag hierover gaf. Hieronder volgen de belangrijkste punten
van zijn meningen die hij in zijn boek en antwoord geeft.
Wat betekent Jihad?
Jihad stamt van de wortel JHD en betekent: ‘al zijn krachten inspannen’ alsook ‘met alle macht en kracht naar een doel streven en elke moeilijkheid weerstaan’.
Jihad kreeg een aparte betekenis met de komst van de islam: ‘zich inspannen voor Gods zaak’. Dit is de huidige betekenis ervan. Die inspanning vindt op twee manieren plaats: innerlijk en uiterlijk.
 | De innerlijke inspanning richt zich erop het eigen wezenlijke ‘zelf’ of ‘ik’ te bereiken. |
| De uiterlijke inspanning richt zich erop een ander in staat te stellen zijn ware ik te bereiken. |
De eerstgenoemde [de innerlijke] is ‘de grote jihad’, de tweede [de uiterlijke] is ‘de kleine
jihad’.
| De eerste richt zich op het overwinnen van hindernissen tussen het ik en het ware ik, op het verwerven van kennis, in het bijzonder goddelijke kennis, goddelijke liefde en spiritueel geluk. |
| De tweede richt zich op het overwinnen van hindernissen tussen de mensen en het geloof, opdat de mensen een vrije keuze hebben om hun eigen pad [naar God] te kiezen. |
Jihad in soorten en maten
De kleine jihad betekent niet allen ‘strijden op het slagveld’. In feite heeft het begrip een heel brede betekenis. Het kan een woord of een zwijgen zijn, een frons of een glimlach, het bezoeken of verlaten van een bijeenkomst – kortom, alles wat je doet voor de zaak van God, ook het beheersen van je liefde en je boosheid zoals Hij dat wenst. Zo bezien zijn alle pogingen om mens en maatschappij te veranderen deel van de
jihad, evenals alles wat je doet voor je gezin, je familie, je buren of het gebied waarin je woont.
In zekere zin speelt de kleine jihad zich af op het materiële vlak. De grote
jihad echter vindt plaats op het geestelijke vlak. Het is immers een strijd met ons eigen innerlijk en ons ego (nafs). Als beide
jihads met succes worden gestreden wordt het gewenste evenwicht bereikt. Als er een ontbreekt wordt het evenwicht verstoord. Gelovigen vinden vrede en kracht in dit evenwicht.
Er zijn zoveel wegen naar God als er schepselen zijn. God leidt degenen die zich inspannen voor Zijn zaak langs een van deze wegen tot Zijn heil. Hij opent de weg naar het goede en beschermt tegen het kwaad. Wie Zijn weg vindt, vindt de juiste middenweg. Goede gelovigen volgen de juiste middenweg in zaken als boosheid, slimheid en lust – en die tussen jihad en godsdienstbeoefening. Zo zie je dat God de mens leidt op het pad naar het heil.
De kleine jihad is het antwoord op Gods geboden, de grote jihad bindt de strijd aan met onze ego’s, onze destructieve en negatieve gevoelens en gedachten als kwaadwilligheid, haat, afgunst, egoïsme, trots, arrogantie en ijdelheid, allemaal zaken die ons van de volmaaktheid zouden afhouden. Omdat dit erg moeilijk is en veel inspanning vergt is dit de grote
jihad genoemd. Wie hierin faalt, faalt ook in de kleine jihad.
`Aísha heeft het volgende verteld:
“Eens vroeg Gods Boodschapper in de nacht: ‘`A’isha, kan ik deze nacht met mijn Heer doorbrengen?’
(Hij was attent genoeg om hiervoor mijn toestemming te vragen. Edelmoedigheid en attentheid waren belangrijke aspecten van zijn mate van diepgang.)
Ik antwoordde: ‘Boodschapper van God, ik zou graag bij je willen zijn, maar nog meer wil ik wat jij wil’. De Profeet verrichtte de rituele wassing en begon te bidden. Hij citeerde uit de Qur’an het vers
‘Waarlijk, in de schepping van de hemelen en de aarde en in het afwisselen van de nacht en de nacht zijn zeker [Zijn] tekenen [te zien] voor wie ze begrijpt.’ (3: 190)
Hij reciteerde dit vers en liet zijn tranen de vrije loop tot de ochtend.”
[*2]
[*2] Ibn Kathir, Tafsir (Āl’Imran), 190.
Dit toont wel de innerlijke diepgang en de grote jihad van onze Profeet.
Jihad is een evenwicht tussen innerlijke en uiterlijke strijd. Het bereiken van spirituele volmaaktheid en het helpen van anderen zijn de belangrijke punten die aandacht behoeven. Het bereiken van innerlijke volmaaktheid is de grote
jihad, het helpen van anderen is de kleine jihad. Als je deze van elkaar loskoppelt is het geen
jihad meer. Luiheid komt uit het een voort en anarchie uit het andere. Gelukkig zijn zij die de weg naar het heil zoeken voor anderen en voor zichzelf. Gelukkig zijn zij die beseffen dat zij zichzelf redden door anderen te redden. |
