Start Omhoog Samenvatting Literatuur Vragen

Samenvatting college over 'pedofilie'

Nijmegen, 10 november; Tilburg, 14 november 2005 
Dr Frans E.J. Gieles

De tekst van de lezing staat op 
< http://www.humanbeing.demon.nl/humanbeingsweb/Bibliotheek/coll/college_tekst.htm >

1. Waar hebben we 't over? A: Definieer correct

Een goede definitie beschrijft en omschrijft. Let op of u een definitie maakt of een preek. 

Ik definieer met de NCGV: "Pedofilie is het gevoel zich tot kinderen aangetrokken te voelen, ook in seksueel opzicht." De NCGV voegt er bij: "Dit gevoel wordt door de betrokkene als belangrijk ervaren." Ik voeg er aan toe: "Pedofilie is een constructie, gemaakt om mensen met dit gevoel te onderscheiden van andere mensen." 

Onderscheid gevoel en daad, ofwel: onderscheid 'pedofilie' en 'pedoseksualiteit'. Beide begrippen overlappen elkaar. 

In het moderne taalgebruik is 'pedofilie' en 'pedoseksualiteit' hetzelfde gaan betekenen. Zeg dus precies wat u bedoelt. "Filie" wordt vaak vertaald met "liefde", maar onze taal schiet tekort. Ik doel op het Griekse charitè, liefdevolle zorg, en het Engelse attraction, aantrekkelijkheid. Het Griekse philia betekent overigens 'vriendschap', welke vertaling hier passend is, beter dan 'liefde'. 

2. Stoornis?

DSM IV Revised geeft voor parafilie: "Parafilieën worden gekenmerkt door telkens terugkerende, intense seksuele verlangens, fantasieën of gedrag die ongebruikelijke objecten, activiteiten of situaties betreffen en die klinisch significante onvrede veroorzaken, of het functioneren aantasten in het sociale, beroepsmatige of anderszins belangrijk gebied." 

"Voor de diagnose 'pedofiele parafilie' [als stoornis] dient men de laatste zes maanden dergelijke terugkerende en intense verlangens of fantasieën gehad te hebben, of zulke daden te hebben gepleegd, of er onvrede mee te hebben. [*] Bovendien moet er sprake zijn van (fantasieën over) prepuberale kinderen en moet er een leeftijdsverschil van vijf jaar zijn. Adolescenten die seksuele relaties aangaan met twaalf- of dertienjarige kinderen rekent men niet als gestoord. 

[*] Deze laatste eis wordt in de toelichting weer weg geschrapt: 
"Het is van belang te begrijpen dat het ervaren van onvrede over de fantasieën of gedragingen niet noodzakelijk is voor de diagnose 'pedofilie'. Personen die op pedofiele prikkels met opwinding reageren en die handelen naar deze fantasieën of hier bij een kind op aandringen, komen in aanmerking voor de diagnose 'pedofilie'."

Heeft men van de gevoelens last, dan heet dit egodystoon, niet passend bij het ik; heeft men er geen last van, dan heet het egosyntoon,  passend bij het ik. Blijft dus over dat er wel daden nodig zijn voor een diagnose; alleen verlangens en fantasieën hebben geldt niet als stoornis zolang men er niets mee doet. In de huidige praktijk wijkt me hier van af: egosyntone pedofilie is heel erg. 

3. Recidivecijfers

Geen 100%, maar 13,4 % op tegenwoordig 68% algemene recidive. Na behandeling rond de  10% recidive. 

4. Schadecijfers

Geen 100%, maar 4% blijvende schade. Alleen bij meisjes en alleen bij dwang, geweld of bedreiging - verreweg meestal door de vaders. De beleving achteraf was, afgerond, voor jongens een derde positief, een derde neutraal en een derde negatief. Voor meisjes, afgerond, tweederde  negatief, een zesde neutraal en een zesde positief. 

5. Waar hebben we het over? B: Inhoudelijk

Ik definieer "ook in seksueel opzicht", niet "uitsluitend ...". De beleving is veel breder en veel meer gevoel dan daad. De beleving is vaak 'van jongs af aan', maar kan op de voorgrond of op de achtergrond plaats nemen. Maar onderdrukt gevoel kan stevig op de voorgrond komen. Deel dus niet mensen in, maar gevoelens en/of daden. 

6. De bronnen

Er zijn negen verklaringsmodellen - zie bijgevoegde tabel - dus wees je eerst bewust van het model dat je kiest. Doe dit kritisch.  

De psycho-dynamische verklaring: deze wordt in het college vanuit de persoonlijke geschiedenis van de spreker toegelicht: de deken-theorie - de therapie - de pijnstillers - de olifanten - de bewustwording - de 'neurose' als overlevingsstrategie van de kinderlijke ziel - de ont-neurotisering'. 

7. Hulpverlening

Drie modellen: zie bijgevoegd schema. Het linker model, 'behandeling' is voor kritiek vatbaar. 

8. Problemen

Onderzoek is, vooral maatschappelijk, buitengewoon moeilijk.

De maatschappij laat een voortgaand demoniserings- en zondebokproces zien.

De diagnostiek zit vol valkuilen en mist objectieve criteria; blijft: subjectief oordeel. 

De behandeling is voor de cliënten een nachtmerrie en is verder ook voor kritiek vatbaar.

Zorgen om de toename van tbs en long stay voor wie niet meewerkt.  

9. Studeren

Beste studenten, verdiept u zich grondig in dit onderwerp. Zie de literatuurlijst, stel vragen, wees kritisch en zelfkritisch: 

Definieer correct en inspecteer of u een definitie heeft gemaakt of een preek;

stel uzelf vragen en inspecteer of het vragen zijn en geen verkapte preken; 

maak onderscheid tussen gevoel en daad; 

onderscheid moraal en wetenschap; 

lees, lees, lees & lees, ofwel: studeer; 

kijk kritisch naar theorieën en behandelingsmodellen en praktijken;
en tenslotte:

kijk ook kritisch en met open geest naar wat ik u vandaag te zeggen had.