1. Is de Qur'an inherent gewelddadig?Nee. Het aantal verzen dat geweld goedkeurt of
aanmoedigt ligt onder de twee procent van het totaal aantal verzen. Er is
dus ook nog die 98%. De bijbel heeft er heel wat meer. Het is en blijft
altijd een kwestie van interpreteren en van degene die interpreteert - en
wat hij daarmee doet. En dit kan aardig uiteenlopen.
Een beetje Qur'an heeft voetnoten die aangeven in welke omstandigheden het vers geopenbaard is; vrijwel elke biografie van de Profeet Mohammed heeft voetnoten die aangeven welke verzen bij de besproken periode of gebeurtenissen horen. Het is dus onder moslims al eeuwen gebruikelijk om de verzen te interpreteren in de context waarin ze zijn ontstaan. De oudste hoofdstukken en verzen stammen uit Mekka, de latere uit Medina. Uit Mekka is de profeet en zijn volgelingen weggepest. Ze zijn niet zonder redenen uitgeweken naar Medina. Ook daar werden ze nog aangevallen door de Mekkanen. Vandaar dat de verzen uit de Medina-periode strijdlustiger zijn dan die uit de Mekkaanse periode. 2. Is de islam inherent gewelddadig?Nee. Naast de Qur'an kent de islam als bron de ahadith, de daden en uitspraken van de profeet. Dit zijn er heel wat, waarvan er een 6.000 als redelijkerwijs betrouwbaar worden gezien. Daarvan heb ik er nu een 3.000 verzameld en daarin treft ik er ca. 120 die naar de strijd, de jihad verwijzen. Aangenomen dat die 3.000 een redelijke steekproef vormen, komt dit neer op een vier procent. Er is dus ook nog die 96%. Deze ahadith zijn per definitie sterk gebonden aan de historische context en zo worden ze ook gelezen. De islam kent vele richtingen, waaronder enkele strijdbare, de salafisten, en wat we 'de politieke islam' zijn gaan noemen. Maar er is ook een grote groep die het soefisme aanhangt dat, evenals de alevieten en de ahmahdia's, puur spiritueel en vreedzaam zijn. De overgrote meerderheid van de moslims is vreedzaam. Enkele harde schreeuwers zijn dit niet. 3. Is de profeet Mohammed inherent gewelddadig?Nee. Ja, hij werd weggepest, is gevlucht en moest zich verdedigen. In Medina is hij tegen wil en dank naast spiritueel leider ook rechter, politiek en militair leider geworden, net zoals Mozes en Joshua dat waren. In die tijd ging dit nu eenmaal zo - al wist Jezus deze verleiding te weerstaan; het kostte hem wel zijn aardse leven. Maar de profeet Mohammed is beslist niet degene die de Deense cartoonist en Wilders met zijn film ervan willen maken. Wie zijn biografieën leest - ik heb er hier een heel rijtje van staan - komt globaal dezelfde feiten tegen.
De profeet komt mij in al die biografieën over als een beminnelijke man die zeer sober leefde en die veel weggaf. Ja, hij eiste, gesteund door de toen geopenbaarde verzen van de Qur'an, de oorlogsbuit op, maar slechts om deze grotendeels onder de armen te verdelen, niet voor zichzelf. Dit staat óók in het in de film gewraakte hoofdstuk 8, dat Al-anfâl heet: 'de oorlogsbuit'. Meneer Wilders vermeldt dit uiteraard niet, hij pikt er slechts het zijne uit en vermeldt (of ziet) de hele context niet. Mohammed doet hierin niet meer dan de buit verdelen onder de armen en de verdediging van de stad regelen door mannen met paarden neer te zetten. Wilders maakt hier 'terrorisme' van, waarover straks nog iets meer. Hij had geen paleis maar slechts een eenvoudig vertrek naast de moskee in Medina. Zijn vrouwen woonden in hun eigen vertrekken. Hij waste zijn eigen kleren en bezat niet veel meer dan zijn kameel en een bed. Zelfs had hij enig gevoel van humor en relativering, een bij de huidige moslims helaas schaars goed. Hij komt bij mij ook een beetje dubbel over:
Ja, hij was een uitgesproken hetero-MAN, zoals de cultuur dat toen voorschreef, anders had hij nooit iets kunnen bereiken. Het feit dat hij met meerdere vrouwen getrouwd was gaf hem in die cultuur gezag. Zo dacht men in die tijd en in die cultuur. Dat hij trouwde met de negenjarige Aishjah was in die tijd volkomen gebruikelijk (in India nu nog) - en bovendien een politieke daad om vrede te stichten tussen twee stammen. Het huwelijk werd pas later 'geconsumeerd', zoals het heet. De bronnen vertellen ons dat Aisjah veel van hem hield. Dit heeft niets met perversie te maken, ook niets met geloof, wel met cultuur. Hij was - en kon niet anders zijn dan - een man van zijn tijd en cultuur, maar ook een sterke man die die eeuwenoude cultuur corrigeerde. Ook wel een politicus die compromissen moest sluiten om iets te bereiken. De Qur'an staat er
vol mee: eerst een strenge eis, later een wat milder compromis. De
chronologische volgorde is een cruciaal gegeven - en een heel punt van
discussie onder de geleerden: welk vers is nu geldig? Het oudste of het
nieuwere - of is dit nieuwere vers een pragmatische aanpassing aan de
mensen van toen?
De vrouwen kregen meer rechten (in onze ogen nog maar weinig, maar in de cultuur van toen een ware emancipatoire revolutie) en het was voortaan streng verboden om de meisjesbaby's in het zand te stoppen - hetgeen toen veelvuldig gebeurde en in het moderne India nog per illegale abortus gebeurt. Hij verplichtte de ruwe bedoeïenen ook tot giften aan de armen en de zorg voor weduwen en wezen - in die tijd een hele prestatie, al zeker voor iemand die zelf ook een wees was. En dan zijn euvele moed om de afgodsbeelden in de Ka'aba te vernietigen, een prestatie die eeuwen voor hem Ibrahim alias Abraham had geleverd in het afgodsbeeldenwinkeltje van nota bene zijn vader. Het is allemaal niet niks, het vergt moed - en soms wat kracht, dus enig geweld, wat niet te vergelijke is met het geweld in onze cultuur en tijd, en al zeker niet met terrorisme. Is de profeet Mohammed inherent gewelddadig? Nee. 4. Vertaalt Fitna correct?Niet helemaal. Het begrip "terrorisme" of "terroriseren" bestond nog niet, in de moderne betekenis, in de tijd dat vers 8: 60 geschreven werd. Het betreffende woord in het vers is turhibuna, van het werkwoord rahhaba. Ja, het moderne woordenboek geeft bij rahhaba: "intimideren, beangstigen, bang maken, terroriseren" en Wilders kiest natuurlijk dat laatste woord - maar dit begrip was toen nog onbekend en dus mag je het nu niet zo vertalen. Dit past ook niet in de context. Het is niet bedoeld in de moderne betekenis van 'terroriseren'. Een betere vertaling kan zijn:
Ik houd het bij "angst aanjagen". Angst aanjagen, dat is precies wat Wilders zelf doet. De pot verwijt hier de ketel dat hij zwart ziet. Wilders vertaalt niet, hij manipuleert door van "terroriseren" te spreken en dit woord ook nog eens te herhalen, wat de Arabische tekst niet doet. Wilders verwijt de islam ideologie, maar hij projecteert: hij zelf doet niet anders. Hij is zelf ideologisch bevlogen bezig. 5. Wat doet de film?De maker kiest enkele van de 'ergste' Qur'an verzen, haalt deze uit de context, zet er erg suggestieve beelden naast - en zegt dan dat dit 'de islam' is, suggererend (maar niet zeggend) dat 'de moslims' zo zijn. Als voorbeelden kiest hij nogal hysterisch en retorisch schreeuwende mannen die de menigte toehoorders opzwepen om 'Amerika en Europa te gaan veroveren' en te voorspellen dat dit met Allah's hulp ook zal gebeuren - een volstrekt irreële gedachte. Ook de plaat van het bebloede kind is vals: dit is een ritueel bij het Asjura feest; het kind is helemaal niet gewond. Alsof
de 'zware' dominee uit Staphorst, de paus en zijn condoomverbod en zo
meer, de katholieke IRA of ERA gelijk staan aan 'het' christendom. De
filmmaker had andere verzen kunnen kiezen, keus genoeg. Zo staat
bijvoorbeeld de Open Brief die
128 moslimgeleerden aan de paus schreven vol met citaten uit het Evangelie
en de Qur'an die allemaal verwijzen naar de naastenliefde als de kern van
beide boeken.
Wat Wilders doet met de Qur'an is hetzelfde als de
extremisten (die hij bestrijdt) doen, namelijk de verzen letterlijk nemen,
uit de context halen en eeuwigheidswaarde geven. Er zijn maar weinig
moslims die dit nog doen.
Angst zaaien dus, dit doet de film. O.a. met schrikbeelden van 'miljoenen moslims in Nederland'. Hier klopt helemaal niets van. Men staat bij de burgerlijke stand, en dus in de statistieken, ingeschreven als "moslim" als men, of zijn (groot)ouders uit een islamitisch land komt of gekomen is. Maar een groot deel van die 'miljoen' ziet nooit een moskee van binnen en weet nauwelijks iets van het geloof af, bidt niet, vast niet. Daarbij worden ook de gezinnen gaandeweg kleiner en de ouders en kinderen steeds meer verwesterd en geïntegreerd. Vrees voor een overheersing door moslims is onzin. Ook de vrees voor 'de shari'a' is onzinnig. De shari'a bestaat helemaal niet. Wat er bestaat zijn lange rijen dikke Arabische boeken die elkaar vooral tegenspreken. Hooguit kan een land een wetsartikel in de geest van de shari'a opnemen in de wet als daartoe de vereiste meerderheid in het parlement aanwezig is. Dit is in Nederland absoluut niet te verwachten. Die beelden van die homo's met blinddoeken zijn hier volstrekt irreëel en dus louter suggestief en manipulatief: angst zaaiend. 6. Hoe zit het met die Qur'an verzen?Deze stammen allemaal uit Medina. Vers 47: 4 stamt van kort na de aankomst in Medina, de andere uit de periode tussen de slag van Badr en de slag van Uhud, de tijd dat de uit Mekka gevluchte moslimgemeenschap zich moest verdedigen tegen aanvallen van de Mekkanen. Pas beduidend later zijn er andere stammen en karavanen aangevallen en veroverd, maar daar moet dan wel bij gezegd worden dat dit toen in die cultuur - oases in een woestijn met nauwelijks een hap te eten en een slok water - een normale manier was om de kost te verdienen - lees: te overleven. De verzen 8: 39 en 8: 60 verwijzen naar de angst voor een tweede aanval van de Mekkanen. Vers 8: 60 regelt eigenlijk gewoon het bewaken van de grenzen met soldaten met paarden, ter verdediging, niet ten aanval. Het verdedigen van de grenzen is een normaal internationaal recht. Met 'terroriseren' (zie hierboven) heeft dit al helemaal niets te maken. Wilders verzuimt te vermelden dat pal na 8: 60 nog een vers komt, 8: 61, dat zegt "En als zij geneigd zijn tot vrede, wees dan ook daartoe geneigd [...]" (Vertaling ICCN). En even verderop, in 8: 67, staat dat er geen krijgsgevangenen gehouden of gedood mogen worden: men mag wel een losprijs vragen om ze vrij te kopen. Dit oogt mij toch echt niet als "terroriseren", het doet mij eerder denken aan het huidige internationale volken- en oorlogsrecht. Vers 4: 56 spreekt over een vuur, maar niet een vuur dat door mensen wordt aangestoken om hun medemensen te verbranden, wat Wilders suggereert. Het gaat hier om het hellevuur, iets waar het christendom en jodendom ook wel raad mee weten of in elk geval wisten. Vers 4: 89 "grijpt en doodt hen" blijft een kwalijk vers, maar in de praktijk doet de gewone moslim en zijn imam hiermee hetzelfde als de christenen doen met pakweg Deuteronomium: rustig laten staan als historisch materiaal en er verder gewoon niets mee doen. Bovendien staat ook hier een vers pal achter dat Wilders niet vermeldt: 4: 90, waarin, kort gezegd, staat dat 'als zij zich terugtrekken, gij niet tegen hen mag optreden'. Maar pal hierna, pech even voor de vredelievenden: in vers 4: 91 wordt vers 89 min of meer weer herhaald. Dit gebeurt vaker in de Qur'an, dat verzen elkaar nogal eens tegenspreken. De keus is dan dus aan de lezer. De mens is geschapen met vrijheid van eigen keuze, zegt ook de Qur'an. 7. Hoe zit het met die "apen en varkens"?Deze verwijzen naar Qur'an 2: 65, 5: 60 en 7: 166, waarvan de tekst vrijwel gelijk is. Maar let op de context, wat Wilders niet doet: er wordt hier duidelijk verwezen naar joodse bronnen die in die tijd bekend waren maar die niet tot de bijbel zijn gaan behoren. Het is meer een stukje joodse mythologie, hier aangehaald om de mensen te waarschuwen: pas op als je Allah en de profeet niet volgt, dan loopt het slecht met je af, zoals je wel weet uit de joodse mythische verhalen. De Qur'an bevat veel van dit soort waarschuwingen met behulp van oude verhalen over verdwenen volken zoals het geheimzinnige en nooit achterhaalde volk van 'Ad, en meer, verhalen die toen kennelijk bekend waren. De tekst luidt dan iets van 'gij weet toch wel ...', 'gij herinnert u toch ...' en dan volgt de verwijzing naar een verhaal van een volk dat zijn profeet doodde, of niet volgde, en waarin het voor dat volk slecht afliep. Denk aan het verhaal van de Zondvloed dat ook in de Qur'an staat. Ook al in het in spijkerschrift geschreven Gilgamesj epos, dat duizenden jaren ouder is. Dit soort verhalen behoort tot de standaard mythologie. Het verhaal is hier dan dat Jaweh (niet: Allah, al kan het theologisch gesproken dezelfde zijn) die joden die de Sabbat niet heiligden veranderde in apen (en zwijnen). Het is dus een joods mythisch verhaal dat de film neerzet als een islamitisch verhaal of zelfs geloofsartikel, wat het niet is. Dit kon het jonge meisje niet weten, wellicht haar ouders en juf ook niet, maar Wilders had het kunnen en moeten weten door even naar de context te kijken. Dit deed hij dus niet. Geert Wilders houdt niet van context. Hij houdt van one liners en stellingen. 8. Wat doen wij?
|
